Geneza I wojny światowej

źródło: AFP

Obrady kongresu wiedeńskiego (1814–1815)

źródło: AFP

Sarajewo, 28 czerwca 1914 r. Arcyksiążę Franciszek Ferdynand wraz z żoną Zofią opuszczają ratusz na chwilę przed zamachem

źródło: AFP

Proces zamachowców. Gawriło Princip trzeci od lewej w pierwszym rzędzie

Ponad 100 lat temu umilkły działa na wszystkich frontach krwawej łaźni, która zakończyła epokę światowego porządku wyznaczonego przez kongres wiedeński. Nie było w dziejach ludzkości równie bezsensownego konfliktu.

Nie byłoby czerwonego terroru lat 1917–1922, gdyby nie było I wojny światowej. Nie byłoby nazizmu, stalinizmu, maoizmu, japońskiego imperializmu i pokrewnych im zbrodniczych ideologii, które zdziesiątkowały ludzkość niczym biblijne plagi. Należy pamiętać, że zarówno z ideologicznego, jak i czysto politycznego punktu widzenia pożoga, która ogarnęła świat w latach 1939–1945, była kontynuacją tej, która przetoczyła się przez Europę od 1914 do 1918 r.

Wielka Wojna była obłędem bez precedensu w historii rodzaju ludzkiego. Wszystkie inne wojny miały jakieś uzasadnienie, podłoże ideologiczne, narodowe, rasowe, ekonomiczne czy zwyczajnie rabunkowe. Nikt jednak nie jest w stanie jednoznacznie zdefiniować i wskazać celu hekatomby, która nadeszła w 1914 r. Możemy jedynie wskazać, że bezpośrednią przyczyną wybuchu tego strasznego konfliktu było zabójstwo austriackiego następcy tronu, bratanka cesarza Franciszka Józefa, arcyksięcia Franciszka Ferdynanda Habsburga-Lotaryńskiego d'Este. Ale zamach w Sarajewie był zaledwie iskrą, która wysadziła olbrzymią europejską prochownię.

Pokłosie kongresu wiedeńskiego

I wojna światowa zaczęła się równo 100 lat po kongresie wiedeńskim. Zdumiewające, że właśnie ten zjazd europejskich monarchów i dyplomatów miał za zadanie wypracowanie...